Budowa linii Czersk - Liniewo po 1920 r.

[Marcin Przegiętka]

Witam!
W poznańskim archiwum znalazłem dokument opisujący budowę linii kolejowej Czersk - Liniewo w latach 1920-1921 r.
Dużym zaskoczeniem dla mnie jest to, że budowa tej kolei była kontynuowana przez Polaków po 1920 r. bez istotnych zmian trasy, tzn. na całej długości, do samego Liniewa!
(Zresztą zapisano w dokumencie, że kolej o takim przebiegu (tzn. do Liniewa i w kierunku Gdańska) ma dla Polski znaczenie raczej drugorzędne.
Jak wynika z tekstu było to uzasadnione koniecznością zatrudnienia bezrobotnych (był to bądź co bądź krytyczny okres wojny polsko-radzieckiej), zanim opracowano nowy projekt zmieniający przebieg linii i stację docelową na Bąk, rezygnując z doprowadzenia linii do Liniewa.

Poniżej oryginalny tekst:



Archiwum Państwowe w Poznaniu
zespół 295
Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu 1919-1922,
sygn. 834


Kierownik Państwowego Urzędu Pracy w Tczewie do Departamentu Parcy i Opieki Społecznej M.b.Dz.Pruskiej w Poznaniu,
11 VIII 1921.

k. 43
Sprawozdanie ze stanu zatrudnionych robotników przy budowie koleji Czersk – Liniewo.

Roboty prowadzi dwóch przedsiębiorców: firma Holzmann w Czersku od Czerska do Karsina do 20-go kilometra, od 20-go kilometra aż do Liniewa firma Anker z Grudziądza. Budowę rozpoczęli Niemcy z zamiarem połączenia ta koleją Berlina z Gdańskiem przez późniejsze jej przedłużenie. Długość jej z Czerska do Liniewa wynosi 45 kilometrów. Polacy prowadzili budowę tę jako roboty doraźne. Ponieważ rzeczony tor ma dla Polski znaczenie drugorzędne, rząd przysłał na miejsce radcę budowlanego inżyniera Lewickiego dla przerobienia obecnego projektu i przedłożenia Ministerstwu Koleji nowego planu budowy. Na wykonanie takiego planu potrzeba 4 miesiące czasu. W myśl obowiązującego kontraktu, Dyrekcja Koleji Państwowych w Gdańsku wypowiedziała pracę na dzień 1 września b.r. obu przedsiębiorcom.
Stan robotników u obu przedsiebiorców jest następujący:
Mężczyzn 669
Kobiet 39
Rzemieślników 25
Chłopaków 29
Dozorców 10 = razem 772. Z tych u firmy Holzmanna 272, a u firmy Ankera 500.
Według zbadanego na miejscu stanu rzeczy pozostaliby prawie wszyscy robotnicy od 1 września bez pracy, gdyby im po zwlonieniu z obecnej pracy innego zajęcia niewskazano. W każdym razie dla najmniej 700 (siedmiuset) robotników trzeba stworzyć koniecznie okazję do zarobku i to natychmiast, aby w dniu 1.9.21 do niej przejść mogli.
Robotnicy pochodzą z dwóch powiatów: z kościerskiego 400, z chojnickiego 300. Skądinąd żadnych nie ma, ponieważ władze jak i wydział robotniczy w każdym poszczególnym wypadku bada konieczność przyjęcia do pracy danego robotnika tak męskiego jak i żeńskiego.
Pracodawcy i robotnicy są jednomyślnego zdania, że nie można 700 ludzi bez pracy pozostawić skazując ich na ostateczną biedę z jej wszytkimi następstwami.
k. 44
Władze kolejowe już kilkarotnie chciały pracę przerwać lecz musiały ją na żądanie robotników dalej prowadzić.
Robotnicy opierają się na przyrzeczeniu, jakie otrzymali ich zastępcy w dniu 8.11.1920 od szefa Sekcji Budowy Koleji w Warszawie, że prace mają tak długo być prowadzone, aż inną okazję do zarobku dla nich się stworzy. W tygodniu od 12-18 listopada nie wydali oni sprzętu i robotę na własną rękę prowadzili.
Dziś grożą na wypadek zaprzestania pracy takiem samem wystąpieniem.
W związku z powyższem podaję sprawy zarobkowe, które się tak przedstawiają:
Mężczyzni zarabiają na godzinę 30.00
Mężczyzni od lat 18-21 zarabiają na godzinę 22.00
Kobiety zarabiają na godzinę 18.00
Chłopcy zależnie od wykonywanych prac.
[…]

[ksiezyc]

Witam!
Dużym zaskoczeniem dla mnie jest to, że budowa tej kolei była kontynuowana przez Polaków po 1920 r. bez istotnych zmian trasy, tzn. na całej długości, do samego Liniewa!

Ja znalazłem podstawę prawną do powyższych działań.


Pozdrawiam serdecznie i podstawowo.

ksiezyc_nad_gieesem ...

[Marcin Przegiętka]

Ustawa o budowie została zresztą wydana z niemałym poślizgiem...